Turcja – góra Nemrut Dağı.

Nemrut Dağı (góra Nemrut) jest jednym z najwyższych szczytów pasma górskiego Antytauru, czyli łańcucha górskiego w południowej Turcji. Położone są w jej południowo-wschodniej części i stanowią jeden z najbardziej fascynujących, antycznych miejsc na tym terenie. Szczyt Nemrut Dagi wznosi się na wysokość 2134 m n.p.m. W 1987 roku wpisana została na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. Powodem tego było osiągnięcie artystyczne dotyczące przekształcenia naturalnego krajobrazu górskiego w monumentalny kompleks architektoniczny. Kraj obfituje we wspaniałe pamiątki starożytności, takie jak góra Nemrut. Ponadto ten niezwykle ważny dla kultury kompleks, stanowi miejsce spoczynku Antiocha I, króla Komageny oraz jednen z najważniejszych stanowisk archeologicznych związanych z kulturą późnego okresu hellenistycznego.

Góra Nemrut Dağı – porady co warto zobaczyć

Miejsce to kryje w sobie wiele tajemnic. Jedną z nich jest sztuczny kopiec z kruszywa, Hierothesion króla Antiocha, znajdujący się na szczycie góry Nemrut. Sięga około 50 metrów, a jego średnica wynosi 150 metrów. Otaczają go trzy tarasy – wschodni, północny oraz zachodni; taras północny, nieukończony, jest najmniej wystawny, natomiast wschodni i zachodni ozdobione są ogromnymi, identycznymi rzeźbami. Zarówno na tarasie wschodnim, jak i zachodnim, znajduje się wyryta inskrypcja zawierająca informacje na temat prawnych i historycznych aspektów powstania Hierothesionu oraz nowego kultu religijnego. Dodatkowo na wschodnim tarasie znajduje się kamienny ołtarz, nazywany piramidą schodkową, sugerujący odbywanie się tam ważnych rytuałów religijnych. Do każdego z tarasów prowadziła niegdyś osobna Droga Procesyjna, a całość chroniona była przez liczne posągi lwów i orłów. Kolejnym elementem jest również tzw. “lwi horoskop” widoczny na jednej z płyt ukazującej sylwetkę lwa, któremu towarzyszą ciała niebieskie. Niezwykłe są także masywne rzeźby ukazujące postacie pięciu bóstw panteonu ustanowionego przez Antiocha. Patrząc od lewej do prawej strony były to: Antioch, bogini Kommagena, Zeus-Orosmasdes-Ahura Mazda, Apollo-Mithras-Helios-Hermes oraz Artagnes-Bahram-Herakles-Ares. Nazewnictwo tych bóstw wynika z synkretycznego charakteru religii ustanowionej przez samego Antiocha. Postaci strzegą stojące po obu stronach posągi lwa i orła. Orły były przedstawione w postaci wyprostowanej, w sposób uproszczony (bez upierzenia), natomiast lwy wykuto w pozie siedzącej, z podwiniętymi ogonami. Oprócz tego widoczne wapienne płyty zdobione są płaskorzeźbami przedstawiającymi uścisk dłoni między królem a różnymi bóstwami (dexiosis).

Najważniejsze posągi bóstw przedstawione zostały na ogromnych tronach , w pozycji siedzącej, z opartymi nogami. Centralny posąg przedstawiał Zeusa, wysunięty nieco do przodu stanowił największą z pięciu rzeźb. Figury bóstw składają się z warstw bloków skały wapiennej – od podnóżków aż po samo nakrycie głowy. Pięć dolnych warstw ciągle znajduje się na swoim miejscu. Niektóre z postaci całkowicie straciły głowy, inne pozbawione zostały takich części jak nos czy nakrycia głowy. Może to świadczyć o celowym działaniu ludzkim lub zjawiskach pogodowych takich jak trzęsienia ziemi oraz burze. Jednak to nie postacie bóstw najbardziej fascynowały badaczy od czasów odkrycia na górze tumulusa. Największą uwagę wzbudzał relief ukazujący lwa, którego ciało zdobi dziewiętnaście gwiazd; odzwierciedlają prawdopodbnie Gwiazdozbiór Lwa. Dodatkowo odnaleźć można symbol Księżyca jakim jest zawieszony na szyi lwa sierp. Kolejne trzy gwiazdy widoczne nad grzbietem interpretowane są jako ilustracja trzech planet: Marsa, Merkurego i Jowisza. Zjawisko to jest przedmiotem wielu spekulacji oraz interpretacji.

Na tarasie północnym ukazują się 42 niewykończone bloki skalne, leżące na uboczu, a przy nich 57 podstaw, do których zapewne były przymocowane. Nie posiadają żadnych zdobień, co wskazuje na to, że mogły stanowić dla zwiedzających osłonę przed wiatrem. Do wykonania monumentu górnego wykorzystano dwa rodzaje materiałów skalnych; jedną z nich była szaro-zielona skała nazywana tufitem. Elementy wykonane z tego materiału zachowały się w gorszym stanie , a przyczyną jest jego słaba jakość. Należą do nich m.in. stele z podobiznami przodków, kilka posągów, a także elementy architektoniczne. Głównym budulcem była jednak o wiele trwalsza biało-żółta skała wapienna; wykonano z niej kolosalne posągi i ołtarze. Interesujące jest również to, iż kruszywo, z którego usypano wierzchołek tumulusa, pochodziło z samej góry Nemrut. Ten niezwykły obiekt przyciąga tysiące ludzi i stanowi nieodłączną część dziedzictwa kulturowego Turcji.